piątek, 30 grudnia 2016

Święte czyli sacrum 1

Sacrum. Nadprzyrodzone, święte, i magiczne, poetyckie. Marzenia. Sny. Oderwanie od rzeczywistości i ułomnego bytu. Wokół świętości istnieje koncentracja duszy prawie każdego i nadzieja na przyszłość. Stan romantycznego uniesienia czy uwznioślenia jakby przeplata się z radością życia i zasadnością celu.
Odrealnione i święte w sztuce pojawia się jakby ich było mało w naturze. Na zewnątrz, bo przecież w Nas samych trochę jej jest, mimo przemijania które daje, koncentrację na pożądanych stanach ciągle na nowo i ciągle na nowo weryfikowanego systemu wartości i pragnień.
Można dojść do wniosku że nie wiadomo do końca, czy im bliżej życia, zwyczajności to i więcej prawdy i czy jednoznacznie odrealnienie towarzyszy świętości. To kolejny dylemat związany z życiem jako takim i z tworzeniem jako problemem naśladownictwa natury.
Wielki Duch epok zeszłych. Antyk. Kiedy postacie ludzkie  stały się jak i złoto Bizancjum symbolem boskości, a świątynie odgradzały człowieka od naturalnego środowiska nawiązując jakby relację z Niebem? Kiedy bliskowschodnia geometria czyli abstrakcyjność zaczęła wyrażać tę boskość?
Niedocenione Średniowiecze. Odrodzeniowa sztuka która programowo realizowała święte, biblijne tematy. Realistyczne. Wyjątkowe opowieści i interpretacje, wizje, przesłania.
Wszystkie postacie na obrazach od średniowiecznych i od renesansowych są nieobecne. Zapatrzone w jakiś nadprzyrodzony byt. Nie patrzące zwykle widzowi w oczy. I te Madonny Rafaela co to cierpienia nie zaznały i pełne są czułości dla Dzieciątka. I ci zwyczajni zjadacze chleba uwzniośleni jakby poza chwilami pozowania.
Cała idealistycznie przedstawiona przyroda też realizuje świat sacrum.
Dopiero wielki Leonardo w obrazie „ Mona  Lisa” nie dość że sformułował zasady perspektywy malarskiej przejętej z natury, to jeszcze umieścił postać ludzką po raz pierwszy w nie idealizowanym naturalnym krajobrazie będąc w ten sposób prekursorem romantyzmu  500 lat wcześniej.
W sztuce atrybuty czyli przedmioty symbolizujące zjawiska ogólne i ważne, obecne pojawiały się przez wieki. Drabina, skrzydła  czy nawet samo piórko to symbole Nieba, jabłko to symbol doczesności lub grzechu, 30 srebrników to symbol zdrady.
Krzesło i stół symbolizują dom, miejsce na Ziemi, człowieka. Te wszystkie dawne i współczesne atrybuty są też opowieścią w zatrzymanym kadrze. O świecie a wobec jego przemijalności- bycia w wiecznym ruchu którego staramy się nie dostrzegać, obłaskawiając go przeżyciami i zapominaniem.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz