Hans Memling „Dyptyk Maartenavan Nieuwenhofe”, olej na desce,1487r.

Muzeum Memlinga w Brugi

Hans Memling „Dyptyk Maartenavan Nieuwenhofe”,

To malarstwo na desce w technice olejnej. Sakralne przedstawienie typowe dla renesansu i zarazem ponadczasowe. Przedstawienie Madonny z Dzieciątkiem jako temat nagminny i zarazem mówiący dużo o świecie autora. Delikatne i poetyckie ujęcie .

Całość wykonana techniką laserunkowo- impastową. Budowanie obrazu polega tu ( i we wszystkich w zasadzie pracach renesansowych) na tym że na gruncie jasnym świecącym (tu bieli) wykonywano rysunek cienkim śladem pędzelka z farbą temperową (tu ugrową). A dalej modelunek światłocieniowy tą sama techniką by na końcu laserować cienie i ciemne połacie a kolor kłaść gęsto i światła impastowo. To dawało dodatkowe zróżnicowanie obok zastosowanych perspektyw i przez to większą głębię w iluzji i lepszy wyraz. Perspektyw a la widzenie z natury  a więc w systemie perspektywy malarskiej. Widać tę szczególną kulisowość, barwę, zbieżność ,  powietrzność i utratę ostrości daleko w głąb.

Perspektywa zbieżna równoległa (przedstawienie Madonny z Dzieciątkiem) i  krawędziowa  ( skośna) w portrecie mężczyzny (dwa punkty zbiegu leżące poza  formatem i widok z boku)  stanowią o dalszej specyfice tego dzieła i jego wyjątkowej osobliwości.

Jeszcze w malarstwie europejskim ciągle stosowano perspektywę zbieżną centralną w obrazach Leonarda, van Eycka czy później Durera  a w tym portrecie mężczyzny (zapewne fundatora dyptyku) autor zastosował właśnie perspektywę zbieżną krawędziową (skadrowaną we fragmencie ) którą określił do końca teoretycznie Viator dopiero w XVI wieku i dopiero w tych późniejszych czasach była nagminnie stosowana, by rozwijając się w osobliwości widzenia i dać w wieku XX zbieżną krzywoliniową będącą składową systemu perspektywy malarskiej- a obok nurtów z niej rezygnujących posługujących się perspektywą kubistyczną i futurystyczną.

Sakralność wydobyta nie tylko literaturą – opowieścią biblijną, mityczna (ale w scenerii współczesnej autorowi) i zarazem dotyczącą  zwyczajności  poprzez portret młodego mężczyzny czekającego urzeczywistnienie losu i marzeń,  ale tą specyfiką formalną np. kolorem jako głównym bohaterem daje pełnię ujęcia w tym ponadczasowym przedstawieniu. Zatrzymanie w czasie i  duchowość świata.